Dr inż. Jacek Karczewski
Instytut Energetyki, Łódź

Pracownik naukowy i dyrektor Oddziału Techniki Cieplnej „ITC” w Łodzi, Instytutu Energetyki. Z zamiłowania: podróżnik, krajoznawca, narciarz (Przodownik Narciarski PTTK), fotograf, miłośnik gór i przyrody. Autor artykułów w czasopismach górskich i turystycznych („Pamiętnik PTT”, „Góry”, biuletyn OŁ PTT „Zakos”, biuletyn ZW PTTK „Wędrownik” i in.). Organizator i uczestnik wyjazdów w góry Europy, Azji (Kaukaz) i Ameryki (Appalachy). Zdobywca Korony Gór Polski. Autor licznych wysokogórskich zjazdów narciarskich w Tatrach, uczestnik pierwszego powojennego przejścia narciarskiego Świdowca w Karpatach Wschodnich. Interesuje się nie tylko poznaniem gór pod kątem geograficznym i przyrodniczym, ale również ich kulturotwórczego oddziaływania na człowieka. Wróg traktowania gór jako boiska sportowego, głęboko przekonany o tym, że świat gór to nie przeciwnik, którego należy pokonać, tylko przyjaciel w towarzystwie którego człowiek doskonale się czuje. Pilot prawie wszystkich wypraw organizowanych przez Zbyszka Łuczaka.

Wizualizacja: Spróbujmy dostać się za mgłę – Górskie fascynacje Zbyszka Łuczaka

Patron Wielkiej Lekcji Geografii – Zbyszek Łuczak, zanim dał się poznać jako twórca i dyrektor „Explorers Festival” organizował wyprawy w góry Europy. On sam tak napisał o swojej fascynacji górami: „Podczas podróży często widywałem wychylające się zza mgły góry. Ich świat wydawał mi się piękny (…). W którymś momencie uznałem, że warto spróbować dostać się za mgłę”. Podczas prezentacji spróbujemy, wspólnie ze Zbyszkiem – „dostać się za mgłę”. Postaramy się przybliżyć sposób patrzenia Zbyszka na góry oraz Jego pojmowanie świata przyrody. Wybierzemy się w Alpy, Pireneje, do Norwegii i na Korsykę. Nie zapomnimy o największej Jego miłości, czyli o Tatrach. Istotnym elementem wizualizacji będzie prezentacja przygotowanego przez TVP Łódź reportażu Katarzyny Pełki-Wolsztajn „Góry Zbyszka Łuczaka”.

Zbyszek nie tylko sam fascynował się górami, ale potrafił również zarażać tą pasją innych. Stąd idea wypraw, które organizowane były w myśl zasady: „Nie musisz być alpinistą aby wejść na wysokie wierzchołki Alp”. Były to więc wyjazdy „dla każdego”. Jak sam napisał: „Na wyprawę zabierałem 40-45 osób. (…) Nie były to wyprawy komercyjne. Interesowała mnie przygoda, podróż. Jeździli lekarze, nauczyciele, pracownicy różnych zakładów pracy. Nie było środowiska, które nie zahaczyło o którąś wyprawę. Tak wszystko organizowałem, że mógł w niej wziąć udział 14-latek i 70-latek”. To dzięki Zbyszkowi każdy mógł zrealizować swoje górskie marzenia. Nieważne, czy był to alpinista, wytrawny turysta, czy zwykły „zjadacz chleba”. Każdemu, kto tylko potrafił zachłysnąć się pięknem i majestatem gór, Zbyszek proponował „dostanie się za mgłę” i zdobycie swojego własnego, prywatnego Everestu!!!

Prof. UŁ dr hab. Piotr Czubla
Uniwersytet Łódzki, Wydział Nauk Geograficznych,
Katedra Geologii i Geomorfologii

Absolwent Wydziału Geologii Uniwersytetu Warszawskiego. Profesor w Katedrze Geologii i Geomorfologii Uniwersytetu Łódzkiego. Od dzieciństwa zafascynowany Ziemią, jej budową, rzeźbą, historią geologiczną, i tak już zostało… Zajmuje się geologią czwartorzędu, paleogeografią, petroarcheologią, zagrożeniami geologicznymi.

Eratyki (skały przywleczone przez lód ze Skandynawii) wykorzystuje do odtwarzania kierunków i dróg napływu lądolodów na obszar Polski. W poszukiwaniu miejsc pochodzenia eratyków przewędrował wzdłuż i wszerz Skandynawię i bałtyckie wyspy. Dynamikę lądolodów połączył z balistyką, analizując surowce wykorzystywane do wyrobu kamiennych kul armatnich. Nieobce są Mu też paleolityczne pięściaki i inne narzędzia kamienne oraz średniowieczne kamienie młyńskie. Jako wykładowca uniwersytecki preferuje zajęcia terenowe, które pozwalają skonfrontować teorię z praktyką. Autor licznych artykułów w krajowych i międzynarodowych czasopismach naukowych, współautor akademickiego przewodnika do ćwiczeń z geologii i podręczników do nauczania geografii fizycznej w szkołach średnich. Popularyzator wiedzy geologicznej i geograficznej. Wolne chwile, szkoda, że tak trudne do wygospodarowania, poświęca aktywnej turystyce i makrofotografii przyrodniczej.

Wykład: Góry młode i stare – prawda, czy zakłamane uproszczenie?

Teoria tektoniki płyt, będąca jednym z największych osiągnięć nauk przyrodniczych w XX wieku, w przekonywujący sposób wyjaśnia nie tylko procesy górotwórcze, ale i wszystkie pozostałe zjawiska endogeniczne. Ich przebieg i intensywność są uzależnione od energii pochodzącej z wnętrza Ziemi. Dawne próby wyjaśnienia genezy pasm górskich w oparciu o teorię geosynklinalną upadły już dawno pod naporem kolejnych odkryć w dziedzinie nauk o Ziemi. Tektonika płyt pozwala przedstawić system ziemski jako spójną całość.

Na wykładzie przedstawione zostaną różne typy gór świata, omówiona będzie budowa geologiczna i geneza wybranych pasm górskich, ich rozwój, a następnie stopniowy zanik. Przedyskutowane będą wątpliwości dotyczące wysokości i wieku gór.

Mgr inż. Janusz Majer
Taternik, himalaista, podróżnik

Z wykształcenia mgr inż. metalurg, absolwent Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, ale dał poznać się jako wybitny taternik, alpinista, himalaista, polarnik i podróżnik. Zaczął wspinać się w 1964 roku w skałkach Jury Krakowsko-Częstochowskiej, gdzie w następnych latach przeszedł wiele nowych dróg. Później wspinał się w Tatrach, w Alpach (zdobył Mont Blanc 4696 m n.p.m.), w Hindukuszu Wysokim (zdobył Noszak 7492 m n.p.m.), w Kaukazie (wszedł na Elbrus 5642 m n.p.m.).

Organizował, kierował lub uczestniczył w wyprawach w Himalaje i Karakorum, m.in. na: Nanga Parbat (1977), Dunagiri (1979), Langtang Lirung (1982), Ganesh II (1983), Broad Peak (1984, wtedy wszedł na szczyt 8051 m n.p.m.), na południową ścianę Lhotse (1985), Shisha Pangma (1987), Annapurnę (1988).

Do największych osiągnięć może zaliczyć również wyprawy na: Mount Everest (1989), Gasherbrum II (2006) i oczywiście K2 (1986), gdyż dokonano wtedy pierwszego przejścia drogą Magic Line, a Janusz Majer osiągnął na tej drodze wysokość 8200 m n.p.m. W 2008 roku prowadził ekspedycję w pasmach górskich w centralnej części Wyżyny Tybetańskiej (Mayer Kangri i Jomori). W latach 2011-2012 eksplorował rzadko odwiedzane rejony Karakorum.

Oczywiście poszukiwał nowych kierunków swoich eksploracji. W 1980 r. kierował wyprawą w Andy Peruwiańskie (gdzie m.in. wszedł na Nevado Tsacra Chico). Wspinał się również w dolinie Yosemite (USA) i uczestniczył w pierwszym polskim przejściu The Nose na El Capitan.

Organizował także wyprawy w rejony polarne. Wszedł na Mount Vinson na Antarktydzie (1998) oraz na Newtontoppen na Spitsbergenie (2000).

W latach 1980-1992 był prezesem Klubu Wysokogórskiego w Katowicach, w latach 1987-1993 pełnił funkcję wiceprezesa w Polskim Związku Alpinistycznym. Był jednym z organizatorów Międzynarodowego Festiwalu Filmów Górskich w Katowicach (1988, 1990 i 1992) oraz wielokrotnie członkiem jury polskich i europejskich festiwali. Na łódzki Explorers Festival, od 2000 roku był wielokrotnie zapraszany jako gość, prelegent lub członek jury.

Powyższe informacje zaczerpnięto z biogramu Janusza Majera z „Wielkiej Encyklopedii Gór i Alpinizmu” (pod red.) Jana i Małgorzaty Kiełkowskich, Wydawnictwo Stapis, Katowice (siedem tomów w latach 2003-2017), wykorzystano tom. VI „Ludzie Gór” (2013).

Wizualizacja: Góry w cieniu życia

W wizualizacji pojawią się nawiązania do książki o tym samym tytule, wydanej przez wydawnictwo Sine Qua Non (2020) – współautorzy Dariusz Jaroń i Janusz Majer.

Janusz Majer podczas prezentacji opowie o swoich wyprawach i podróżach, o tym, jak fascynacja górami umożliwiła mu poznanie wielu rejonów świata: od Karakorum, Himalajów, Hindukuszu i Tybetu w Azji, po Andy w Ameryce Południowej, Yosemite i Alaskę w Ameryce Północnej, czy nawet rejony polarne – Antarktydę i Spitsbergen.

Prof. UŁ dr hab. Marek Barwiński
Wydział Nauk Geograficznych UŁ,
Katedra Geografii Politycznej, Historycznej i Studiów Regionalnych

Geograf i podróżnik, profesor na Wydziale Nauk Geograficznych Uniwersytetu Łódzkiego, we władzach WNG prodziekan ds. studenckich dwóch kadencji (2016-2024) i zarazem kierownik Katedry Geografii Politycznej, Historycznej i Studiów Regionalnych. Zajmuje się głównie problematyką mniejszości narodowych, etnicznych i religijnych, specyfiką granic i pograniczy oraz geografią polityczną, regionalną i turystyczną Azji. W swoich podróżach najchętniej kieruje się w stronę Azji i Ameryki Łacińskiej, odwiedził m.in.: Izrael, Indie, Nepal, Tajlandię, Malezję, Kambodżę, Tajwan, Chiny, Japonię, Meksyk, Peru, Boliwię.

Autor kilkudziesięciu publikacji naukowych. Członek Prezydium Komitetu Głównego Olimpiady Geograficznej, przewodniczący Jury zawodów finałowych olimpiady geograficznej.

Wykład: Na tropach jaków, czyli trekking dookoła Annapurny w Himalajach Nepalu

Annapurna, dziesiąty pod względem wysokości ośmiotysięcznik (8091 m n.p.m.), jest częścią rozległego masywu składającego się nie tylko z kilku potężnych wierzchołków samej Annapurny, ale dodatkowo z kilkunastu imponujących siedmio- i sześciotysięczników. Sam główny szczyt, był pierwszym zdobytym ośmiotysięcznikiem (w 1950 roku), a mimo to, do dzisiaj ma najmniejszą liczbę wejść i najwyższą śmiertelność spośród wszystkich himalajskich kolosów.

Wśród bardzo licznych tras trekkingowych w Nepalu, ta wokół masywu Annapurny, uchodzi za najbardziej urozmaiconą pod względem krajobrazowym, klimatycznym, przyrodniczym i kulturowym. Po drodze mijamy tradycyjne kamienne wioski (m.in. Manang, Kagbeni, Marpha), pola uprawne, ośnieżone szczyty (w tym trzy ośmiotysięczniki – Manaslu, Dhaulagiri, Annapurna), odmienne piętra roślinne i strefy klimatyczne. Wspinamy się na przełęcz Thorung La (5416 m n.p.m.) aby zejść do rozległej doliny Kali Gandaki, jednej z najgłębszych na świecie. Prawdopodobnie jest to najbardziej różnorodna i fascynująca – zarówno geograficznie, jak i kulturowo – wędrówka w Himalajach.

Dr Elżbieta Papińska
Uniwersytet Łódzki, Wydział Nauk Geograficznych,
Katedra Geografii Fizycznej

Geograf i podróżnik, adiunkt w Katedrze Geografii Fizycznej na Wydziale Nauk Geograficznych Uniwersytetu Łódzkiego. W latach 2008-2016 pełniła funkcję prodziekana na Wydziale Nauk Geograficznych UŁ. Dwie i pół kadencji w latach 2002-2012 uczestniczyła w pracach Senatu UŁ.

Organizatorka wypraw i warsztatów geograficznych m.in. do Chin, Tybetu, Islandii, USA (Alaska, Hawaje), RPA, Lesotho, Swazilandu, Namibii, Botswany, Zimbabwe, Kolumbii, Ekwadoru, Peru, Argentyny, Chile, Wysp Galapagos, Wietnamu, Laosu, Kambodży, Nowej Zelandii, Iranu, Armenii, Uzbekistanu, Jordanii, Grenlandii. Uczestniczka wypraw do Turcji i wielu krajów europejskich. Pilot wycieczek zagranicznych.

Autorka ponad dziesięciu indywidualnych wystaw fotograficznych. Jest członkiem Komitetu Okręgowego Olimpiady Geograficznej oraz wiceprzewodniczącą Oddziału Łódzkiego Polskiego Towarzystwa Geograficznego. Autorka i współautorka ponad 90 prac naukowych i popularno-naukowych z zakresu geografii fizycznej, ekofizjografii, geoturystyki. Współautorka podręczników: „Geografia fizyczna. Zakres rozszerzony”, „Geografia dla maturzysty. Podręcznik. Zakres rozszerzony” – dla szkół ponadgimnazjalnych oraz „Geografia urbanistyczna” – dla studentów szkół wyższych. Współautorka kilkudziesięciu arkuszy map sozologicznych i hydrograficznych.

Wizualizacja: Moje „Everesty”

Elżbieta Papińska pasjonuje się poznawaniem świata. Podczas spotkania podzieli się z Państwem swoimi „Everestami”, które czasem udało się osiągnąć, a czasami niestety nie.

Realizacja pasji – jak twierdzi – czasami bywa dość trudna i nie tylko względy finansowe stają na przeszkodzie. Największe ograniczenia bywają w naszej głowie, że to się nie uda, że jest niebezpiecznie, że zbyt daleko i zbyt drogo. Niekiedy ich realizację utrudniają ograniczenia fizyczne. Dla każdego z nas „Everest” może oznaczać coś innego, nie tylko najwyższą górę na świecie. Każde doświadczenie, nawet gdy nie wynika z osiągnięcia celu, może nas wzbogacić, jeżeli tylko jesteśmy na nie otwarci.

Jest wdzięczna za wszystkie chwile, które pozwoliły Jej na poznanie ludzi, żyjących w odległych i jakże innych kulturowo miejscach, ale także swoim towarzyszom podróży, których „testuje” często w trudnych warunkach, skłaniając ich (i siebie) do wyjścia ze strefy komfortu.

dr hab. Wojciech Tołoczko
Uniwersytet Łódzki, Katedra Geografii Fizycznej

Test konkursowy będzie zawierał zadania związane tematycznie z problematyką gór w Polsce, Europie i na innych kontynentach. Można spodziewać się wielu pytań o pasma, szczyty, przełęcze i jeziora górskie. Pojawią się pytania o górskie schroniska w Polsce, nie zabraknie również pytań związanych z tematyką wykładów i wizualizacji. Mogą pojawić się również trudniejsze pytania z zakresu ogólnej wiedzy o górach.