Fundatorem nagród rzeczowych było Biuro Rozwoju Przedsiębiorczości i Miejsc Pracy Urzędu Miasta Łodzi

Lekcja zorganizowana przy wsparciu Biura Informacji i Promocji Uniwersytetu Łódzkiego

Katarzyna Szustak
II LO im. St. Żeromskiego z Sieradza

Wyniki szkół uczestniczących w Wielkiej Lekcji Geografii

I miejsce
i nagroda Prezesa Zarządu Telewizji Polskiej S.A. w wysokości 10.000 zł
XXI LO im. B. Prusa z Łodzi

II miejsce
XLVI LO w ZSP im. K. Wojtyły z Łodzi

III miejsce
II LO im. S. Żeromskiego z Tomaszowa Mazowieckiego

Temat wykładów: "Systemy górskie świata - przyroda i ludzie gór"

Wykład 1: "Jak powstają góry? O nowej koncepcji orogenezy"
Koncepcja i teoria tektoniki płyt są prawdziwą rewolucją w naukach o Ziemi. W oparciu o tektonikę płyt litosfery interpretowane są wszystkie procesy endogeniczne i wiele procesów egzogenicznych. Doskonale wpisują się w ten model ruchy górotwórcze. Wykład przedstawia procesy górotwórcze jako zjawisko, wynikające z przemieszczania się płyt litosferycznych. Dowiemy się między innymi, dlaczego właściwie nie ma gór starych, czym różnią się góry od górotworów i po co w ogóle wyróżnia się te ostatnie. Okażę się, dlaczego Tybet wznosi się tak wysoko, mimo że pasmem górskim nie jest, skąd wzięły się niebotyczne szczyty Himalajów i Hindukuszu, gdzie podziały się wysokie góry Finlandii, Karelii, środkowej Australii i północno-wschodniej Polski i czy Sudety zawsze były górami średnimi.

Wykładowca:

dr Piotr Czubla (Polska) (Katedra Geologii Uniwersytetu Łódzkiego) Dr Piotr Czubla jest absolwentem Wydziału Geologii Uniwersytetu Warszawskiego, pracuje w Katedrze Geologii na Wydziale Nauk Geograficznych Uniwersytetu Łódzkiego. Jest wspólautorem podręczników - geografii fizycznej dla szkół średnich i geologii dla studentów uczelni wyższych. Prowadzi wykłady i ćwiczenia z geologii na Uniwersytecie Łódzkim i na Politechnice Łódzkiej. Teoretyczną wiedzę konfrontuje z realiami geologicznymi w terenie, m.in. podczas ćwiczeń na Dolnym Śląsku. W ramach aktywności naukowej zajmuje się geologią plejstocenu, zagadnieniami ochrony litosfery oraz środowiskowymi (geologicznymi) uwarunkowaniami rozwoju społeczno-ekonomicznego. Jest m.in. członkiem Polskiego Towarzystwa Geograficznego, uczestniczy w wyprawach i wycieczkach geograficznych, uprawia aktywną turystykę górską.

Wizualizacja: "Mieszkańcy himalajskich dolin"

Katarzyna i Andrzej Mazurkiewiczowie (Polska) Pasja podróżowania stała się sposobem na życie. Zajmują się zawodowo pokazami slajdów i organizacją wypraw trekkingowych w Himalaje, współpracują z rozgłośniami radiowymi, organizują festiwal podróżniczy TERRA. Są autorami albumu: "Himalaje - szlakiem karawan i pielgrzymów" oraz przewodnika trekkingowego po indyjskich Himalajach. Z tatrzańskich szlaków wyruszyli w 1988 r. na pierwszą wędrówkę w Himalaje. Kolejne wyprawy zawiodły ich na Syberię, rosyjski Daleki Wschód, do Mongolii, Azji Środkowej, Iranu, Pakistanu i Tybetu. Szczególnie chętnie wracają w indyjskie Himalaje, fascynuje ich różnorodność etniczna i gościnność mieszkających tam ludzi. www.terra.waw.pl

Wykład 2: "Klimat i bioklimat gór w życiu człowieka"
Góry zajmują 20% powierzchni lądów, ale warunki klimatyczne tam panujące są nadal dość słabo poznane. Spośród 11620 stacji meteorologicznych WMO, tylko 15 leży powyżej 4000 m n.p.m. Do najsłynniejszych stacji górskich należą obserwatoria na Fuji w Japonii (3716 m n.p.m.), Jungfraujoch w Szwajcarii (3177 m), Sonnblick w Austrii (3106 m), Zugspitze w Niemczech (2962 m) i na Kasprowym Wierchu (1991 m). Klimat w górach szybko zmienia się wraz z wysokością; przejawem tego zróżnicowania są piętra klimatyczne i związane z nimi piętra roślinne. W tropikalnym układzie pięter, najwyraźniej rozwiniętym w Andach, dominuje pionowe zróżnicowanie warunków wilgotnościowych: podnóża gór są zwykle suche, wyżej panuje bujna roślinność tzw. lasów mglistych, najwyższe partie obejmuje zimna pustynia górska oraz pojawiają się trwałe pola firnowe i lodowce. W alpejskim układzie, występującym w umiarkowanych i wysokich szerokościach, geograficznym przewodnim czynnikiem różnic klimatu i krajobrazu jest temperatura: dolne części gór obejmują lasy, ponad którymi pojawiają się kosodrzewina lub inne zarośla, łąki alpejskie, a najwyżej - lodowce. Dla człowieka klimat górski jest bodźcowy, nieprzyjazny, a nawet niebezpieczny. Szczególną barierę dla egzystencji człowieka stanowi niedobór tlenu w powietrzu i szybko obniżające się wraz z wysokością ciśnienie atmosferyczne. Pobyt w wysokich górach musi poprzedzać długa aklimatyzacja; zawsze też trzeba się liczyć z gwałtownymi zmianami warunków pogodowych, ze śnieżycami, huraganowymi wiatrami i wyładowaniami burzowymi.

Wykładowca:

dr Anita Bokwa (Polska) (Zakład Klimatologii Uniwersytetu Jagiellońskiego) Dr Anita Bokwa jest adiunktem w Instytucie Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego. Kieruje Stacją Terenową UJ w Gaiku Brzezowej na Pogórzu Wielickim, która od wielu lat prowadzi badania klimatu lokalnego, śledząc m.in. zmianę warunków klimatycznych pod wpływem zbiornika zaporowego na Rabie. Dr A. Bokwa opublikowała ponad 70 artykułów naukowych z zakresu klimatologii i bioklimatologii. Oryginalną dziedziną Jej zainteresowań jest społeczna percepcja zjawisk klimatycznych. Jest przewodniczą Międzynarodowego Towarzystwa Naukowego ESPERE (Environmental Science Published for Everybody Round the Earth) i współautorką Encyklopedii Klimatologicznej ERSPERE (www.espere.net). Pracuje w Komitecie do spraw Edukacji przy European Geosciences Union, w Oddziale Krakowskim Polskiego Towarzystwa Geograficznego i w Komitecie Olimpiady Geograficznej i Nautologicznej.

Wizualizacja: "Alpejskie kolosy"

John Harlin III (USA) Wspinacz. Pisarz. Dziennikarz. Te trzy słowa najdokładniej określają jego zainteresowania. Dorastał w Leysin, w szwajcarskich Alpach, gdzie jego ojciec, John Harlin II, założył International School of Mountaineering. Po śmierci ojca na Eigerze, z matką i siostrą wrócił do USA. Jako nastolatek uczestniczył w wyprawach do Arctic National Wildlife Refuge (Arktyczna Ostoja Dzikich Zwierząt) i należał do tych, którzy po raz pierwszy spłynęli kajakami rzeką Kongakut. I coś pozostało w nim po tych młodzieńczych przygodach. Rozpoczął studia na kierunku ochrona środowiska, na wydziale biologicznym Uniwersytetu Kalifornijskiego. Po ich ukończeniu rozpoczął pracę jako przewodnik górski w Parku Narodowym Gór Skalistych i otworzył własną narciarską firmę szkoleniową. Jego umiejętność ciekawego opisywania rzeczywistości bardzo szybko została wykorzystana. Wydał serię przewodników pod nazwą - Przewodnik wspinaczkowy po Ameryce Północnej - co stało się kanonem literatury przewodnikowej w Stanach. Szlify dziennikarskie zdobywał pracując w redakcjach czasopism Backpacker i Summit. Prowadził autorski program telewizyjny dla kanału PBS Anyplace Wild. Obecnie jest wydawcą i redaktorem prestiżowego pisma American Alpine Journal. Jest autorem książek o tematyce górskiej, wspinaczkowej i podróżniczej m.in. słynnej historii: "Obsesja Eigeru - twarzą w twarz z górą, która zabiła mojego ojca". Bohater i gwiazda najnowszego filmu Alpy, nakręconego w formacie IMAX, pokazywanego obecnie na całym świecie, nawiązującego do historii wyprawy sprzed czterdziestu lat, w czasie której zginął jego ojciec. Pokonywanie dziewiczych stoków na nartach, wyznaczanie nowych dróg wspinaczkowych, pierwsze spływy rzekami w Peru, Boliwii, Tybecie, Kanadzie, Alpach, Stanach Zjednoczonych i na Alasce, wypełniało jego życie wolne od innych zajęć. Do najważniejszych należą: pierwszy zjazd telemarkowy z najwyższego szczytu Peru Huascaran Sur, pierwsze wejście południową ścianą, od strony morza, na Mount Waddington w Kanadzie, wejście na Mt. Asgard na Ziemi Baffina, wielodniowa nowa trasa w Wielkim Kanionie, wielka nowa droga w południowej ścianie Mont Blanc, pomiędzy dwiema nowymi drogami wytyczonymi przez jego ojca w latach 60-tych ubiegłego wieku oraz pokonanie północnej ściany Eigeru - drogą wytyczoną przez wyprawę, w której uczestniczył jego ojciec. Mieszka w Oaxaca - Meksyk i w Hood River - Oregon z żoną Adele Hammond i córką Sieną.

Wykład 3: "Andyjskie naj... - geograficzne rekordy i osobliwości Andów"
Do andyjskich naj... należą najwyższe wierzchołki, tworzące "koronę Andów"; wśród nich są najwyższe wulkany świata. Do najwspanialszych tworów przyrody nieożywionej należą najgłębsze kaniony, penitenty, viento blanco, faunę i florę reprezentują m.in. frailejony, kondory, gwanco, wigonie. Człowiek założył w Andach najwyżej położone osady, zbudował najwyżej leżące kopalnie. W Andach mamy najdłuższą i najwyżej biegnącą kolej linową. Odkrywamy inkaskie mumie i grobowce, ulokowane powyżej 6000 m n.p.m.

Wykładowca:

dr Wojciech Lewandowski (Polska) (Zakład Geoekologii Uniwersytetu Warszawskiego) Dr Wojciech Lewandowski jest geografem - geoekologiem, pracuje na Wydziale Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego. Uczestniczył w wielu ekspedycjach alpinistycznych i naukowych, był m.in. na Spitsbergenie, w Alpach, na Kaukazie, w Himalajach i Hindukuszu, Karakorum, Andach i Kordylierach. Od wielu lat pasjonuje się Ameryką Łacińską; zdobył tam takie szczyty, jak: Aconcagua, Ramado Cotopaxi, Chimborozo, Orizaba, Pico Bolivar, Tchamaluco, Potosi, Mercedario Ojos de Salado, Chachani... Wędruje po Polsce rowerem, konno, kajakiem i pieszo, ze szczególnym sentymentem wraca zawsze w Tatry; napisał przewodnik po Tatrach. Jest autorem wielu książek naukowych i popularno-naukowych o tematyce geograficznej, ekologicznej i alpinistycznej, wśród nich "100 najpiękniejszych szczytów świata", "Wysokogórski alfabet", "Wyżej niż kondory - 70 lat później". Współpracuje z redakcjami czasopism górskich i ekologicznych, z radiem i telewizją. Był pomysłodawcą projektu "Wyżej niż kondory - 70 lat później".

Wizualizacja: "W górach wysokich"

Michael "Charlie" Brown (USA) Należy do grona najwybitniejszych reżyserów i operatorów filmowych realizujących filmy o tematyce eksploracyjnej, górskiej i ekstremalnej. Wyprawy w nieznane, docieranie do najbardziej odległych zakątków świata, opowiadanie frapujących historii kamerą filmową nadaje sens jego działaniom i jest największą nagrodą dla niego. Jest pionierem w dziedzinie filmowania wyczynów ekstremalnych. Otrzymał ponad czterdzieści nagród branży filmowej oraz na międzynarodowych festiwalach, w tym nagrodę Camera Extreme na 6.Explorers Festival w Łodzi. Trzy razy otrzymał najbardziej prestiżową nagrodę telewizyjną Emmy i pięciokrotnie był do niej nominowany. Brał udział i poprowadził trzydzieści ekspedycji na wszystkich kontynentach. Cztery razy był na Evereście, wchodząc różnymi drogami. Filmowanie, to nie jest dla niego pogoń za nagrodami i eksploracja nietkniętych zakątków Ziemi. Poprzez swoje filmy stara się przekazać ludziom znacznie więcej, niż tylko opowiedzieć historię wyprawy. Pokazać, że możemy pomagać innym i zmieniać ich życie. Jego filmy były nagradzane na licznych festiwalach filmowych w całym świecie, a historia wejścia niewidomego Erika Weihenmayer'a na Everest została zrealizowany po raz pierwszy w najnowszej technologii zapisywania obrazu HD. W 2007 roku współreżyserował i był operatorem pierwszego w historii filmu realizowanego na Evereście w technologii 3D IMAX pod tytułem "Return to Everest". Był ważnym członkiem ekip filmowych i operatorem przy tak znanych produkcjach jak: "Alps: Giants of Nature" w technologii IMAX, "BlindSight" oraz "Touch the Top" i licznych filmach fabularnych. Poza filmowaniem Himalajów, ma różnorodne doświadczenia, od pierwszych spływów kajakowych dzikimi rzekami w Bhutanie i Chile, po zdobywanie najodleglejszych szczytów na wszystkich siedmiu kontynentach. Studiował geografię i klimatologię na Uniwersytecie Kolorado w Boulder. Potem swoją wiedzę wykorzystał w produkcjach filmowych dla NBC, CBS, ABC, ESPN, OLN the BBC, Rush HD i Discovery Channel. W 1992 roku założył Serac Adventure Films.

TEST na Najlepszego Młodego Geografa:

Przyroda i ludzie gór.
Geologia, hipsometria, klimat, wody, roślinność i fauna gór. Zagospodarowanie środowiska górskiego. Alpinizm.
prof. dr hab. Krzysztof Kożuchowski (Uniwersytet Łódzki, Instytut Nauk o Ziemi)

  1/ II Społeczne LO im. Toniego Halika - Ostrołęka
  2/ ZS nr 2 u. Podgórna - Swarzędz
  3/ XVI LO - Kraków
  4/ XXI LO im. B. Prusa - Łódź
  5/ IV LO im. Komisji Edukacji Narodowej - Poznań
  6/ ZS im. Mikołaja Kopernika - Konin
  7/ Zespół Szkół Ogrodniczych w Ostrowie - Łask
  8/ VIII LO im. A. Asnyka - Łódź
  9/ Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 21 - Łódź
10/ I LO im. Henryka Sienkiewicza - Koluszki
11/ Akademicki Zespół Szkół Ogólnokształcących - Chorzów
12/ Europejskie Studium Zawodowe Anagra - Łódź
13/ I LO im. Stefana Czarnieckiego - Chełm
14/ I LO im. gen. J. H. Dąbrowskiego - Kutno
15/ I LO im.Tadeusza Kościuszki - Łask
16/ I LO im. Kazimierza Jagiellończyka - Sieradz
17/ II LO im. K. K. Baczyńskiego - Konin
18/ II LO im. S. Żeromskiego - Tomaszów Mazowiecki
19/ II LO im. Jana Kasprowicza - Kutno
20/ III LO w SZSO nr 2 - Bełchatów
21/ III LO im. Juliusza Słowackiego - Piotrków Trybunalski
22/ IX LO im. Jarosława Dąbrowskiego - Łódź
23/ Katolickie LO im. Jana Pawła II - Łódź
24/ Katolickie LO SPSK - Wieluń
25/ Katolickie LO SPSK im. św. S. Kostki - Kutno
26/ Klasyczne LO im. ks. S. Konarskiego - Skierniewice
27/ Zespół Szkół Zawodowych Nr 2 - Kutno
28/ LO SOP im. Ks. Poety Jana Twardowskiego - Płock
29/ LO im. Władysława Jagiełły - Płock
30/ LO im. Kazimierza Wielkiego - Łęczyca
31/ LO im. Wojska Polskiego - Nowy Dwór Mazowiecki
32/ LO im. gen. Zygmunta Berlinga - Krośniewice
33/ LO im. Mikołaja Kopernika - Aleksandrów Łódzki
34/ LO im. Bolesława Prusa - Skierniewice
35/ LO Związku Nauczycielstwa Polskiego - Łódź
36/ LXXIV LO im. Kazimierza Pułaskiego - Warszawa
37/ Pijarskie LO Królowej Pokoju - Łowicz
38/ II LO im. Stefana Żeromskiego - Sieradz
39/ VI LO w ZSiPO BSTO - Bełchatów
40/ VI LO im. Joachima Lelewela - Łódź
41/ XLVI LO w ZSP im. Karola Wojtyły - Łódź
42/ XV LO im J. Kasprowicza - Łódź
43/ XVIII LO im. J. Śniadeckiego - Łódź
44/ XXIX LO im. Janka Bytnara "Rudego" - Łódź
45/ 47 LO - Łódź
46/ ZS nr1 im. Powstańców Wielkopolskich - Swarzędz
47/ Zespół Szkół nr 1 - Milanówek
48/ ZS im. Henryka Sienkiewicza - Pajęczno
49/ ZS Ogólnokształcących Nr 1 - Bydgoszcz
50/ ZS Ogólnokształcących im. F. Chopina - Sochaczew
51/ ZS Ogólnokształcących - Opoczno
52/ ZSP nr 4 im. W. Grabskiego - Łowicz
53/ ZSP nr 5 - Łódź
54/ ZSP nr 13 - Łódź
55/ ZS Plastycznych im. T. Makowskiego - Łódź
56/ ZSP nr 10 - Łódź
57/ ZS Stowarzyszenia Rodzin Katolickich - Chorzów
58/ ZS Zawodowych nr 3 im. W. Rzymowskiego - Skierniewice
59/ I LO im. Ks A. J. Czartoryskiego - Puławy
60/ I LO w ZSOgólnokształcących im. A. Mickiewicza - Kluczbork
61/ XXXIII LO im. Armii Krajowej - Łódź
62/ II LO im. St. Żeromskiego - Sieradz